تحلیل نقش پارامترهای ژئومورفولوژیکی در کاربری اراضی شهرستان بروجرد

چکیده یکی از تبعات رشد روز افزون جمعیت در ایران و دیگر کشورها وسعت یافتن سطوح انواع کاربریهای شهری، مسکونی و صنعتی است که به ضرر اراضی کشاورزی می باشد. فرایند تخصیص زمین به کاربری های مناسب، تلاشی است برای ایجاد چارچوبی که طی آن بتوان برای رسیدن به راه حل بهینه اقدام کرد. با توجه با اینکه برنامه ریزی کاربری زمین به استفاده مطلوب و بهینه از زمین مربوط می شود، بدیهی است که اطلاعات مربوط به ژئومورفولوژی و سایر علوم زمین می تواند عنصر مهمی در تنظیم طرح ها و سیاست های برنامه ریزی باشد. در این پژوهش سعی شده است با شناسایی ویژگیهای محیطی خصوصاً ویژگیهای ژئومورفولوژیکی و ارزیابی آن، مکانهای بهینه برای توسعه کاربری شهری و کشاورزی مشخص شود. برای ارزیابی از 13 شاخص استفاده شده که با استفاده از تلفیق دو مدل منطق فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp)، ابتدا هر کدام از لایه ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی فازی شدند و بعد از ضرب وزن لایه های حاصل از ahp در هر کدام از لایه ها، عملگر ضرب ، جمع فازی و گامای فازی اجرا شد. در نهایت گامای بهینه در gis به 5 کلاس تناسب تقسیم بندی شد و مشخص شد که در شهرستان بروجرد برای توسعه کاربری شهری 8/46 در صد منطقه مورد مطالعه که معادل 804 کیلومتر مربع می باشد، در کلاس تناسب کم و بسیار کم قرار دارد. و 3/28 درصد از منطقه مورد مطالعه که معادل 5/486 کیلومتر مربع می باشد در کلاس تناسب زیاد و بسیار زیاد قرار می گیرد همچنین برای توسعه کاربری کشاورزی 6/38 در صد که معادل 9/658 کیلومتر مربع می باشد، در کلاس تناسب کم و بسیار کم قرار دارد. 42 درصد از منطقه که معادل8/724 کیلومتر مربع می باشد در کلاس تناسب زیاد و بسیار زیاد قرار می گیرد. مناسب ترین پهنه ها برای توسعه کشاورزی در قسمت مرکزی منطقه (دشت های آبرفتی ودامنه ای ) از شمال و تا حدودی شمال غربی به سمت جنوب کشیده شده است.